Το παρακάτω άρθρο στα ΝΕΑ από τον Ρaul Vallely της εφημερίδας ΤΗΕ ΙΝDΕΡΕΝDΕΝΤ επιχειρεί να "ρίξει φως" στην υπόθεση:
Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες βρίσκονται στις ΗΠΑ, αλλά έχουν αρχίσει να εξαπλώνονται και στην Ευρώπη. Έχουν ονόματα όπως DΝΑ Direct και DeCodeΜe (ΑποΚωδικοποίησέΜε) και καλούν τους υποψήφιους πελάτες να «πάρουν στα χέρια τους τον έλεγχο της ζωής τους και της υγείας τους». Μερικές από αυτές προσφέρουν ακόμη και συμπληρώματα διατροφής για να αντιμετωπίσει ο πελάτης το πρόβλημα που έχει αποκαλύψει η εξέτασή του. Μια κλινική στη Μασαχουσέτη, η οποία υποτίθεται ότι συνεργάζεται με «κορυφαίους γενετιστές και ειδικούς στη βιοπληροφορική», υπόσχεται ανάλυση ολόκληρου το γονιδιώματος έναντι 220.000 ευρώ! Η βιομηχανία αποδεικνύεται ιδιαίτερα επικερδής: η Τest Direct είδε τα κέρδη της να εκτοξεύονται από τα 9 εκατομμύρια δολάρια στα 43 εκατομμύρια μέσα σε μια πενταετία.
Οι διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο πυροδότησαν- αν και κάπως καθυστερημένατις πρώτες αντιδράσεις σχετικά με την επιστημονική επάρκεια των εξετάσεων. Οι αρμόδιες υπηρεσίες στην Καλιφόρνια και τη Νέα Υόρκη απέστειλαν επιστολές σε πολλές εταιρείες από τις οποίες ζητούν να μην «ψωνίζουν» πελατεία στην επικράτειά τους εάν τα εργαστήριά τους δεν έχουν πιστοποιηθεί από το κράτος και τις ενημερώνουν πως δεν επιτρέπεται να πραγματοποιούν γενετικά τεστ χωρίς τη συγκατάθεση του γιατρού του πελάτη. Εξίσου ανήσυχες έχουν αρχίσει να εμφανίζονται οι αρχές στη Βρετανία. Μόλις πριν από δύο εβδομάδες η αρμόδια βρετανική υπηρεσία κάλεσε σε μια ευρεία σύσκεψη εταιρείες, γιατρούς και ακαδημαϊκούς. Συμφωνήθηκε ότι είναι απαραίτητη η θέσπιση ενός νομοθετικού πλαισίου. Πολλοί παραδέχθηκαν, όμως, ότι αυτό δεν φτάνει. Όπως είπε ένας από τους συμμετέχοντες, ο δρ Ρον Τζίμερν, «ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες».
Παλαιότερα το θέμα είχε θιχτεί και από την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" όπως φαίνεται από το παρακάτω άρθρο:
H... νέα μόδα λέγεται «τεστ DNA»  Η διαμάχη για τον τρόπο αξιοποίησης των αποτελεσμάτων τους θα είναι μία από τις πιο έντονες αντιπαραθέσεις στο μέλλον H τελευταία λέξη της μόδας στην ιατρική αγορά είναι το γενετικό τεστ. Οι υποσχέσεις, πλουσιοπάροχες. Κάνοντας ένα γενετικό τεστ θα μπορούμε να ανιχνεύσουμε τις γενετικές ανωμαλίες που παρουσιάζει ο οργανισμός μας και μέσω αυτών πιθανές ασθένειες στις οποίες έχουμε προδιάθεση. Με τους κινδύνους που μας απειλούν καταγεγραμμένους, θα μπορούμε να επιλέξουμε κάποια φαρμακευτική ή άλλη θεραπεία, να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας και γενικά να πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα για να τους αποφύγουμε τελικά. Το σενάριο μοιάζει ιδανικό, καθώς από αρκετούς επιστήμονες θεωρείται η τέλεια «προληπτική ιατρική». Mάλιστα, ο Bρετανός υπουργός Yγείας, A. Milburn, έλεγε ότι «τελικά, θα καταφέρουμε να αποτιμούμε την πιθανότητα να αναπτύξει ένας ενήλικας μια ασθένεια. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στις αρρώστιες που οφείλονται σε βλάβη ενός μόνο γονίδιου, αλλά και στους μεγαλύτερους φονιάδες της χώρας μας, δηλαδή στον καρκίνο ή στη στεφανιαία νόσο, όπως επίσης και στον διαβήτη». Είναι όμως έτσι; Πολύπλοκοι οι μηχανισμοί Tο πρώτο πρόβλημα είναι ότι είναι λίγες οι ασθένειες οι οποίες μπορούν να ταυτοποιηθούν με ένα συγκεκριμένο γονίδιο ή με μία συγκεκριμένη γενετική ανωμαλία. Μία από αυτές, για παράδειγμα, είναι ένας τύπος του Aλτσχάιμερ, τον οποίο αναζητεί μία ερευνητική ομάδα στη Βαρκελώνη, εντοπίζοντας μεταβολές στα χρωματοσώματα 21, 14, και 1, τα οποία συνδέονται απευθείας με το Αλτσχάιμερ. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις οι μηχανισμοί ανάπτυξης των ασθενειών είναι πολύπλοκοι και εξαρτώνται από μια σειρά σύνθετους βιολογικούς παράγοντες, όσο και από την επίδραση του περιβάλλοντος, φυσικού και κοινωνικού. Η κακή διατροφή και στέγαση, η μόλυνση, η έλλειψη άσκησης, για παράδειγμα, είναι πολύ βασικοί παράγοντες για την εκδήλωση μιας σειράς ασθενειών. Oπως γράφουν οι P. Vineis, P. Schulte και AJ McMichael στην επιθεώρηση «Lanset», μόλις το 5% των καρκινοπαθειών οφείλεται σε μια συγκεκριμένη γονιδιακή ανωμαλία. Ταυτόχρονα, ο εντοπισμός της δεν συνεπάγεται αυτόματα ότι το άτομο θα αναπτύξει και την ασθένεια. Eνας μεγάλος όγκος ερευνών δείχνει ότι η απόλυτη ταύτιση μιας γενετικής ανωμαλίας με την ανάπτυξη κάποιας ασθένειας συνήθως είναι βιαστική και καταρρίπτεται στη συνέχεια, σημειώνουν οι Ν. A. Holtmaκαι T. M. Marteau στο New England Journal of Medicine. Πανάκριβα τεστ Παρ’ όλα αυτά οι φαρμακευτικοί κολοσσοί σε συνεργασία με τις αναδυόμενες γενετικές εταιρείες προωθούν επίμονα τα γενετικά τεστ, ως «φάρμακο διά πάσαν νόσον». O λόγος; Mα τα κέρδη που προσδοκούν. Κατ’ αρχήν θα κερδίσουν από την τέλεση του ίδιου του τεστ, το οποίο συνήθως είναι πανάκριβο. Η Myriad Genetics, για παράδειγμα, χρεώνει στη Bρετανία το γενετικό τεστ για την ανίχνευση προδιάθεσης στον καρκίνο του μαστού προς 2.500 δολάρια, δηλαδή πάνω από 850.000 δραχμές! Σε περίπτωση θετικής γνωμάτευσης –όσον αφορά την πιθανότητα πάντα- οι εταιρείες μπορούν να προτείνουν στον ενδεχόμενο ασθενή μια φαρμακευτική αγωγή, μακρόχρονη και κερδοφόρα, μετατρέποντάς τον σε ισόβιο πελάτη τους, ακόμα και αν ποτέ δεν αναπτύξει την ασθένεια. Aλλά η εμπορευματικοποίηση της υπόθεσης έφτασε στο σημείο να πουλιούνται γενετικά τεστ στα πολυκαταστήματα! Στα βρετανικά καταστήματα του Body Shop πουλιέται ήδη ένα γενετικό τεστ της εταιρείας Sciona, το οποίο υπόσχεται «ότι θα ωθήσει τα άτομα να δραστηριοποιηθούν για να βελτιώσουν την υγεία τους», σε συνδυασμό με συμβουλές διαίτης! Oπως είναι φυσικό, κορυφαίοι Bρετανοί επιστήμονες κατήγγειλαν το συγκεκριμένο γενετικό τεστ ως άχρηστο, ψευδές και ανήθικο. Η εταιρεία πάντως δεν παραιτείται. Oπως δήλωσε ο Chris Martin, διευθύνων σύμβουλος της Sciona, ετοιμάζεται ένα γενετικό τεστ, το οποίο θα εξετάζει πόσο ευαίσθητο είναι το δέρμα στις ηλιακές ακτίνες, σε μια σειρά χημικά και εάν υπάρχει ροπή προς τον καρκίνο του δέρματος. Προφανώς για να επιλέξετε το κατάλληλο αντιηλιακό. Eνώ μπαίνοντας σε ακόμα πιο βαθιά νερά, ετοιμάζει γενετικό τεστ για την ανίχνευση της κατάθλιψης… Mερικά ερωτήματα Ακόμα όμως και στις περιπτώσεις που τα γενετικά τεστ μπορούν πράγματι να έχουν αξιόπιστες προβλέψεις υπάρχουν μια σειρά ερωτήματα. Κατ’ αρχήν, ποιοι θα μπορούν να τα κάνουν, ειδικά εκείνα που θα απαιτούν ακριβές εργαστηριακές εξετάσεις. Υπάρχει ο κίνδυνος τα ποιοτικά γενετικά τεστ να γίνουν είδος πολυτελείας, βαθαίνοντας τον ταξικό διαχωρισμό και αφήνοντας την «πλέμπα» να αγοράζει γενετικές «προβλέψεις» από τα μπακάλικα. Μια άλλη πλευρά ιδιαίτερης ανησυχίας αφορά το ποιος θα έχει πρόσβαση στα αποτελέσματα των γενετικών τεστ. Ασφαλιστικές εταιρείες, ιδιωτικά νοσηλευτήρια και εργοδότες θα έδιναν τα πάντα, χρησιμοποιώντας νόμιμους ή και παράνομους τρόπους, για να μάθουν το γενετικό μας μυστικό. Οι λόγοι δεν είναι ευγενείς. Ασφαλιστικές εταιρείες που δεν θα δέχονται άτομα με συγκεκριμένες προδιαθέσεις, εργοδότες που δεν θα τα προσλαμβάνουν ή που θα αποφεύγουν αποζημιώσεις για επαγγελματικές ασθένειες και νοσοκομεία που θα ζητούν πολλαπλάσια κόμιστρα, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη ενός διάχυτου κοινωνικού ρατσισμού απέναντι στους πιθανούς φορείς μιας κληρονομικής ασθένειας, απειλούν με τη διαμόρφωση μιας γενετικής υποτάξης, που αντί να βοηθηθεί θα ωθείται ακόμα πιο κάτω. Η αντιμετώπιση των ασθενών του έιτζ αποδεικνύει του λόγου του αληθές. Εξάλλου, ήδη στις ΗΠΑ έχουν καταγραφεί περιπτώσεις απόλυσης ή ασφαλιστικού αποκλεισμού ατόμων, που είχαν γενετική προδιάθεση για κάποιες ασθένειες. Tο δικαίωμα επιλογής Η διαμάχη για τον τρόπο αξιοποίησης και δημοσιοποίησης των γενετικών τεστ θα είναι μία από τις πιο έντονες αντιπαραθέσεις της επόμενης περιόδου. Κρίσιμο στοιχείο πρέπει να είναι το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να επιλέξει εάν θα κάνει γενετικό τεστ. Oχι μόνο γιατί ο καθένας έχει το δικαίωμα της επιλογής στο αν θέλει να ξέρει ή όχι, αλλά γιατί η καθιέρωση υποχρεωτικού γενετικού τεστ, σε κάποιες περιπτώσεις προφανώς, θα συνδυασθεί με την επιλογή και τον στιγματισμό. Στην επιστήμη κάθε γενική αλήθεια είναι ένα μεγάλο ψέμα. Το να απορρίψει κανείς συλλήβδην ή να δεχθεί α πριόρι τα γενετικά τεστ είναι προφανώς ανόητο. Το σίγουρο είναι ότι όπως η ανθρώπινη υγεία καθορίζεται από το περιβάλλον, έτσι και το κοινωνικό περιβάλλον χρωματίζει την «ανθυγιεινή» ή όχι εφαρμογή των κατακτήσεων της επιστήμης. Oσο διεισδύουμε βαθύτερα στο γονιδιακό «άδυτο» του ανθρώπου, δεν μπορούμε να παραμελούμε το κοινωνικό περιβάλλον του, που τελικά θα καθορίσει και τη χρήση των ανακαλύψεών μας. | |||
 | |||
Hμερομηνία : 03-11-2002 Copyright: http://www.kathimerini.gr | |||
Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ" είχε ξανά σχετικό θέμα πρόσφατα:
| Μόδα τα γενετικά τεστ |
| Πλήθος εταιρειών υπόσχονται να βρουν από τι παθήσεις κινδυνεύουμε |
| The Independent Αρκεί να στείλουμε λίγο σάλιο σε μια από τις εκατοντάδες εταιρείες που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού για να μάθουμε σε ποιες ασθένειες έχουμε προδιάθεση. Η μόδα των γενετικών τεστ εξαπλώνεται σαν επιδημία σε ΗΠΑ και Ευρώπη, όμως οι ενστάσεις είναι πολλές. Μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά μια εταιρεία στις Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζει ότι μπορεί με ένα απλό τεστ να σας πει από ποιες παθήσεις κινδυνεύετε. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να στείλετε ταχυδρομικά λίγο σάλιο στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια και πληρώνοντας από 550 έως 950 ευρώ θα μάθετε, βάσει του DΝΑ σας, αν έχετε προδιάθεση σε κάποιες ασθένειες. Η εταιρεία στην Καλιφόρνια δεν είναι η μόνη. Κάποτε, αρμόδιοι για τα γενετικά τεστ ήταν οι επαγγελματίες γιατροί. Τώρα, όμως, μπορεί να το κάνει κάποιος ανώνυμα, από το σπίτι του. Από τότε που χαρτογραφήθηκε το ανθρώπινο γονιδίωμα, οι εταιρείες που πραγματοποιούν γενετικά τεστ ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στο Διαδίκτυο και υπόσχονται αποτελέσματα για περίπου 13.000 παθήσεις- από την κυστική ίνωση, τη μυϊκή δυσμορφία και την αιμοφιλία έως τη σκλήρυνση κατά πλάκας, τον διαβήτη, τον καρκίνο του μαστού και τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες βρίσκονται στις ΗΠΑ, αλλά έχουν αρχίσει να εξαπλώνονται και στην Ευρώπη. Έχουν ονόματα όπως DΝΑ Direct και DeCodeΜe (ΑποΚωδικοποίησέΜε) και καλούν τους υποψήφιους πελάτες να «πάρουν στα χέρια τους τον έλεγχο της ζωής τους και της υγείας τους». Μερικές από αυτές προσφέρουν ακόμη και συμπληρώματα διατροφής για να αντιμετωπίσει ο πελάτης το πρόβλημα που έχει αποκαλύψει η εξέτασή του. Μια κλινική στη Μασαχουσέτη, η οποία υποτίθεται ότι συνεργάζεται με «κορυφαίους γενετιστές και ειδικούς στη βιοπληροφορική», υπόσχεται ανάλυση ολόκληρου το γονιδιώματος έναντι 220.000 ευρώ! Η βιομηχανία αποδεικνύεται ιδιαίτερα επικερδής: η Τest Direct είδε τα κέρδη της να εκτοξεύονται από τα 9 εκατομμύρια δολάρια στα 43 εκατομμύρια μέσα σε μια πενταετία. >αντιδράσεις Οι διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο πυροδότησαν - αν και κάπως καθυστερημένα τις πρώτες αντιδράσεις σχετικά με την επιστημονική επάρκεια των εξετάσεων. Οι αρμόδιες υπηρεσίες στην Καλιφόρνια και τη Νέα Υόρκη απέστειλαν επιστολές σε πολλές εταιρείες από τις οποίες ζητούν να μην «ψωνίζουν» πελατεία στην επικράτειά τους εάν τα εργαστήριά τους δεν έχουν πιστοποιηθεί από το κράτος και τις ενημερώνουν πως δεν επιτρέπεται να πραγματοποιούν γενετικά τεστ χωρίς τη συγκατάθεση του γιατρού του πελάτη. Εξίσου ανήσυχες έχουν αρχίσει να εμφανίζονται οι αρχές στη Βρετανία. Μόλις πριν από δύο εβδομάδες η αρμόδια βρετανική υπηρεσία κάλεσε σε μια ευρεία σύσκεψη εταιρείες, γιατρούς και ακαδημαϊκούς. Συμφωνήθηκε ότι είναι απαραίτητη η θέσπιση ενός νομοθετικού πλαισίου. Πολλοί παραδέχθηκαν, όμως, ότι αυτό δεν φτάνει. Όπως είπε ένας από τους συμμετέχοντες, ο δρ Ρον Τζίμερν, «ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες. ΑΝΟΙΓΕΙ Ο ΑΣΚΟΣ ΤΟΥ ΑΙΟΛΟΥ Οι θιασώτες των γενετικών τεστ υποστηρίζουν ότι εντοπίζοντας κάποιος τις ασθένειες από τις οποίες κινδυνεύει, μπορεί να λάβει προληπτικά μέτρα και να ακολουθήσει πιο αποτελεσματικές θεραπείες. Ισχυρίζονται ακόμη ότι οι άνθρωποι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη συναίσθηση για την υγεία τους και πως ο έλεγχος των παθήσεων στον γενικό πληθυσμό θα γίνει πιο αποτελεσματικός. Υπάρχουν όμως και ενστάσεις. Δίνοντας βαρύτητα στα γενετικά τεστ, υπάρχει ο κίνδυνος να αγνοηθούν καθοριστικοί παράγοντες για την υγεία μας, όπως η διατροφή και ο τρόπος ζωής. Έπειτα τίθεται κι ένα ζήτημα ηθικής τάξης: κάποιος θα μπορούσε να κλέψει και να στείλει για εξετάσεις το σάλιο του συντρόφου του για να διαπιστώσει εάν θα είναι στο μέλλον υγιής, ενώ οι ασφαλιστικές εταιρείες θα μπορούσαν να απαιτούν τέτοιου είδους εξετάσεις από τους ασφαλισμένους τους. Μήπως έχουμε ανοίξει ήδη τον ασκό του Αιόλου; |
